Broszura Prawa pacjenta 2022

DO.021- 104 / 22

Zarządzenie Nr 104

Dyrektora Szpitala Specjalistycznego im. Jędrzeja Śniadeckiego w Nowym Sączu z dnia 9 września 2022 roku

w sprawie zapewnienia pacjentom dostępności do informacji o przysługujących im uprawnieniach

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 roku o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1876 z późn. zm.) i art. 46 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 633 z późn. zm.) oraz .) oraz § 11 ust. 2 Statutu nadanego uchwałą Nr XXXIII/437/20 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 28 grudnia 2020 roku w sprawie nadania statutu Szpitalowi Specjalistycznemu im. Jędrzeja Śniadeckiego w Nowym Sączu (Dz. Urz. Woj. Małop. z 2021 r. poz. 300 z późn. zm.) – zarządza się, co następuje:

W celu zapewnienia wymaganej dostępności do informacji o przysługujących pacjentom prawach ustanawia się broszurę informacyjną pt. „Prawa pacjenta” upowszechniającą te zagadnienia wśród pacjentów i personelu Szpitala Specjalistycznego im. Jędrzeja Śniadeckiego w Nowym Sączu.
Broszura informacyjna, o której mowa w ust. 1 otrzymuje formę załącznika do niniejszego zarządzenia.

Broszura informacyjna „Prawa pacjenta” jest stale wyeksponowana w miejscu ogólnodostępnym – w każdej komórce organizacyjnej prowadzącej działalność leczniczą.
Miejsce, o którym mowa winno zapewniać nieskrępowaną dostępność do broszury każdemu pacjentowi w czasie, w którym dana komórka udziela świadczeń zdrowotnych.
W przypadku pacjenta niemogącego się poruszać broszurę udostępnia się na życzenie
w pomieszczeniu, w którym przebywa.

Za zapewnienie stałej dostępności do broszury informacyjnej odpowiadają:

w oddziałach szpitala – Pielęgniarki/Położne Oddziałowe,
w Dziale Diagnostyki Obrazowej – Koordynator Działu,
w Medycznym Laboratorium Diagnostycznym – Kierownik,
w poradniach specjalistycznych – Kierownik Zespołu Poradni Specjalistycznych,
w Ambulatorium Ogólnym POZ – Vice Prezes Zarządu OPC Spółka z o.o.
w Krakowie w okresie realizacji umowy Nr DO.4241-31-1/22 zawartej ze Szpitalem w dniu
5 sierpnia 2022 r.
w pozostałych komórkach działalności leczniczej – wyznaczone osoby odpowiedzialne
za ich prawidłowe funkcjonowanie.

Osoby sprawujące funkcje kierownicze, które otrzymają niniejsze zarządzenie zapoznają z jego treścią podległy personel.
Tematykę związaną z prawami pacjenta należy uwzględnić w programach szkoleń wewnętrznych komórek organizacyjnych.

Wykonanie zarządzenia powierza się:

osobom wymienionym w § 3. zarządzenia – w zakresie zapewnienia dostępności do broszury informacyjnej każdemu leczonemu poprzez wyznaczenie dogodnych miejsc do ich stałej ekspozycji oraz czuwania nad stałą dostępnością do jej treści a w razie zaginięcia/zniszczenia uzupełniania stwierdzonych braków,
Koordynatorowi Działu Organizacji i Nadzoru w zakresie:

a) rozdysponowania odpowiedniej liczby broszur poszczególnym komórkom organizacyjnym oraz czuwania nad aktualnością jej treści,
zamieszczenia treści broszury w oficjalnym serwisie internetowym Szpitala
z równoczesnym usunięciem uchylonego zarządzenia (zakładka „Informacje dla pacjenta”).

Z dniem wejścia w życie niniejszego zarządzenia traci moc zarządzenie Nr 109 z dnia 24 czerwca 2019 roku.

Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.

Podpisał Dyrektor Szpitala – Lidia Zelek

„My, lekarze, mamy najwięcej danych po temu, żeby uczynić człowieka szczęśliwym i do wykonywania swych powinności zdolnym.”

JĘDRZEJ ŚNIADECKI (Patron Szpitala)

prawa pacjenta

załącznik do zarządzenia nr 104 z dnia 9 września 2022 roku

Podstawowe unormowania prawne wynikające z ustawy zasadniczej – Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.):

Każdy ma prawo do ochrony zdrowia – art. 68 ust. 1.
Obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Warunki i zakres udzielanych świadczeń określa ustawa – art. 68 2.

Każde prawo w określonych okolicznościach doznaje ograniczeń. Nie są to więc prawa bezwzględne – za wyjątkiem prawa do godności. Wszystkie ograniczenia wynikają z ustaw regulujących dane prawo i z reguły stanowią następstwo konieczności ochrony zdrowia i życia innych osób lub życia samego pacjenta.

Ze względu na znaczenie przepisów ustawy z dnia 6 listopada 2008 roku
o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (t. j. z 2022 r. poz. 1876 z późn. zm.),
jej szeroki zakres a także zawarte w niej definicje oraz fakt, iż zebrano w jednej ustawie podstawowe uprawnienia osób zwracających się o udzielenie świadczeń zdrowotnych lub korzystających z tych świadczeń – wraz z ustawowymi ograniczeniami tych praw – udostępniamy jej treść w całości, tak by poprzez zmiany redakcyjne nie wypaczyć znaczenia poszczególnych norm prawnych.

Uprawnienia pacjentów wynikające z innych przepisów prawa rangi ustawowej:

Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego
(t. j. U. z 2020 r. poz. 685 z późn. zm.)

Osoba z zaburzeniami psychicznymi ma prawo do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej u świadczeniodawcy, który zawarł z Funduszem umowę o udzielanie świadczeń zdrowotnych – art. 10
1,
Osoba korzystająca ze świadczeń zdrowotnych udzielanych przez szpital psychiatryczny, jej przedstawiciel ustawowy, opiekun prawny lub faktyczny mają prawo do pomocy w ochronie swoich praw – art. 10a ust. 1 i 2,
Osoba korzystająca ze świadczeń zdrowotnych udzielanych przez szpital psychiatryczny oraz jej przedstawiciel ustawowy, opiekun prawny lub faktyczny mają prawo do:

przekazania ustnych i pisemnych skarg dotyczących naruszenia praw,
spotkania z Rzecznikiem Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego, w warunkach zapewniających swobodę wypowiedzi, nie później niż w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia takiej potrzeby,
uzyskania informacji o rozstrzygnięciu zgłoszonej sprawy
10a ust. 4,

W odniesieniu do osób z zaburzeniami psychicznymi przy wyborze rodzaju i metod postępowania leczniczego bierze się pod uwagę nie tylko cele zdrowotne, ale także interesy oraz inne dobra osobiste, dążąc do osiągnięcia poprawy stanu zdrowia
w sposób najmniej dla tej osoby uciążliwy – art. 12,
Osoba z zaburzeniami psychicznymi przebywająca w szpitalu psychiatrycznym ma prawo do porozumiewania się bez ograniczeń z rodziną i innymi osobami; korespondencja takiej osoby nie podlega kontroli – art. 13,
Osoba z zaburzeniami psychicznymi leczona w szpitalu psychiatrycznym może uzyskać zgodę ordynatora (lekarza kierującego oddziałem) na okresowe przebywanie poza szpitalem bez wypisywania jej z zakładu, jeżeli nie zagraża to jej życiu albo życiu i zdrowiu innych osób – art. 14,
Osoba z zaburzeniami psychicznymi posiada prawo do uprzedzenia jej o zamiarze zastosowania wobec niej przymusu bezpośredniego dopuszczonego ustawą.
Przy wyborze środka przymusu należy wybierać środek możliwie najmniej uciążliwy dla tej osoby – art. 18 ust. 8
Przed przystąpieniem do badania psychiatrycznego uprzedza się osobę badaną lub jej przedstawiciela ustawowego o przyczynach przeprowadzenia badania bez jej zgody – art. 21 ust. 2,
Osoba z zaburzeniami psychicznymi posiada prawo do wyrażenia zgody lub odmowy na przyjęcie do szpitala psychiatrycznego, z wyłączeniem sytuacji, gdy przepisy ustawy dopuszczają przyjęcie do szpitala psychiatrycznego bez zgody pacjenta –
22 ust. 1 i art. 24,
Osobie chorej psychicznie przyjętej do szpitala bez zgody lekarz wyjaśnia przyczyny przyjęcia i informuje ją o jej prawach art. 23 ust. 3,
Osoba przyjęta do szpitala psychiatrycznego posiada prawo cofnięcia uprzednio wyrażonej zgody na przyjęcie do szpitala – art. 28,
Osoba przyjęta do szpitala psychiatrycznego bez zgody, posiada prawo wypisania, jeżeli ustały przyczyny przyjęcia i pobytu tej osoby w szpitalu psychiatrycznym – art. 35 ust. 1,
Osoba przebywająca w szpitalu psychiatrycznym może złożyć w szpitalu, w dowolnej formie, wniosek o nakazanie wypisania ze szpitala, co odnotowuje się
w dokumentacji medycznej – art. 36 ust. 1,
Osoba, o której mowa w pkt 13. może wystąpić do sądu opiekuńczego o nakazanie wypisania ze szpitala psychiatrycznego, po uzyskania odmowy wypisania ze szpitala – art. 36 ust. 3,
Osoba przebywająca w szpitalu psychiatrycznym może złożyć wniosek do sądu opiekuńczego o ustanowienie kuratora jeżeli potrzebuje pomocy do prowadzenia wszystkich swoich spraw albo spraw określonego rodzaju – art. 44 ust. 1,
Osoby wykonujące czynności wynikające z ustawy są zobowiązane do zachowania w tajemnicy wszystkiego, o czym powezmą wiadomość w związku z wykonywaniem tych czynności – art. 50 ust. 1.

Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1731 z późn. zm.),

Pacjent ma prawo do:

udzielania mu świadczeń zdrowotnych przez lekarza, zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, dostępnymi lekarzowi metodami i środkami zapobiegania, rozpoznawania leczenia chorób, zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz z należytą starannością – art. 4,
uzyskania od lekarza pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia, oraz w innych przypadkach nie cierpiących zwłoki – art. 30,
uzyskania od lekarza przystępnej informacji o swoim stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych, leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu – 31 ust. 1,
zażądania od lekarza informacji o swoim stanie zdrowia i o rokowaniu wówczas, gdy sądzi, że lekarz ogranicza mu informację z uwagi na jego dobro – art. 31 ust. 4,
decydowania o osobach, którym lekarz może udzielać informacji, o których mowa w pkt 3 – art. 31 ust. 2,
wyrażenia żądania aby lekarz nie udzielał mu informacji, o których mowa w pkt 3 – art. 31 ust. 3,
w sytuacji gdy nie ukończył 16 lat lub jest nieprzytomny bądź niezdolny do zrozumienia znaczenia informacji – udzielenia informacji osobie bliskiej w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta – art. 31 ust. 6,
nie wyrażenia zgody na przeprowadzenie przez lekarza badania lub udzielenia mu innego świadczenia zdrowotnego – art. 32 ust. 1,
wyrażenia zgody albo odmowy na wykonanie mu zabiegu operacyjnego albo zastosowania wobec niego metody leczenia lub diagnostyki stwarzającej podwyższone ryzyko; w celu podjęcia przez pacjenta decyzji lekarz musi udzielić mu informacji, o której mowa w pkt 3 – art. 34 ust. 1 i 2,
uzyskania od lekarza informacji jeżeli w trakcie wykonywania zabiegu, bądź stosowania określonej metody leczenia lub diagnostyki, w związku z wystąpieniem okoliczności stanowiących zagrożenie dla życia lub zdrowia pacjenta, lekarz dokonał zmian w ich zakresie – art. 35 ust. 2,
poszanowania przez lekarza jego intymności i godności osobistej – art. 36 ust. 1,
wnioskowania do lekarza o zasięgnięcie przez niego opinii właściwego lekarza specjalisty lub zorganizowania konsylium lekarskiego – art. 37,
dostatecznie wcześniejszego uprzedzenia go przez lekarza o zamiarze odstąpienia od jego leczenia i wskazania mu realnych możliwości uzyskania określonego świadczenia zdrowotnego u innego lekarza lub w podmiocie leczniczym – art. 38 ust. 2,
zachowania w tajemnicy informacji związanych z nim a uzyskanych przez lekarza w związku z wykonywaniem zawodu – art. 40 ust. 1,
uzyskania od lekarza informacji o niekorzystnych dla niego skutkach, w przypadku wyrażenia zgody na ujawnienie dotyczących go informacji, będących
w posiadaniu lekarza – art. 40 ust. 2 pkt 4,
wyrażania zgody lub odmowy na podawanie przez lekarza do publicznej wiadomości danych umożliwiających identyfikację pacjenta – art. 40 ust. 4.

Pacjent, który ma być poddany eksperymentowi medycznemu ma ponadto prawo do:

wyrażenia zgody lub odmowy na udział w eksperymencie medycznym po uprzednim poinformowaniu go przez lekarza o celach, sposobach i warunkach przeprowadzenia eksperymentu, spodziewanych korzyściach leczniczych lub poznawczych, ryzyku oraz o możliwościach cofnięcia odstąpienia od udziału
w eksperymencie w każdym jego stadium – art. 24 ust. 1, art. 25 ust. 1,
poinformowania go przez lekarza o niebezpieczeństwie dla zdrowia i życia jakie może spowodować natychmiastowe przerwanie eksperymentu – art. 24 ust. 2,
cofnięcia zgody na eksperyment medyczny w każdym stadium eksperymentu – art. 27 ust. 1,

Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (t. j. 2021 r. Dz. U. poz. 1749 z późn. zm.)

Podmiot leczniczy wykonujący stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne nie może uzależniać zastosowania krwi lub jej składników w leczeniu od oddania krwi lub jej składników przez inną osobę – art. 20.
Przetoczenia krwi lub jej składników mogą dokonywać wyłącznie:

lekarz wykonujący zawód w podmiocie leczniczym wykonującym działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne,
na zlecenie lekarza pielęgniarka lub położna wykonująca zawód w podmiocie leczniczym wykonującym działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne
i całodobowe świadczenia zdrowotne, pod warunkiem że odbyła organizowane przez regionalne centrum, Wojskowe Centrum lub Centrum MSW odpowiednie przeszkolenie praktyczne i teoretyczne potwierdzone zaświadczeniem – art. 21 ust. 1.

Ustawa z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów (Dz. U. z 2019 r. poz. 1026)

Podjęcie usług psychologicznych następuje za zgodą osoby stanowiącej podmiot diagnozowania oddziaływania psychologicznego. Wyjątki od tej zasady wylicza ustawa – art. 12 ust. 1, 2 i 3,
Psycholog informuje osobę o celu swojego postępowania, jego przebiegu, wynikach
i sposobie ich udostępniania oraz powinien uzyskać akceptację planowanych czynności – art. 13,
Osoba, wobec której podjęto oddziaływanie psychologiczne ma prawo do zachowania w tajemnicy informacji z nią związanych a uzyskanych przez psychologa w związku z wykonywanym zawodem. Odstępstwa od tej zasady normuje ustawa – art. 14 ust. 1, 2 i 3.

Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (t. j. 2022 r. Dz. U. poz. 551 z późn. zm.)

Pacjenta ma prawo do:

udzielania mu świadczeń zdrowotnych przez pielęgniarkę, położną, posiadającą prawo wykonywania zawodu, z należytą starannością, zgodnie
z zasadami etyki zawodowej, poszanowaniem praw pacjenta, dbałością
o jego bezpieczeństwo i wykorzystaniem wskazań aktualnej wiedzy medycznej oraz pośrednictwa systemów teleinformatycznych lub systemów łączności – art. 11 ust. 1,

udzielenia mu pomocy przez pielęgniarkę, położną, zgodnie z posiadanymi przez nią kwalifikacjami, w każdym przypadku gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować stan nagłego zagrożenia zdrowotnego – art. 12 ust. 1 ,
pacjent ma prawo do poinformowania go przez pielęgniarkę (położną)
o przysługujących mu prawach – art. 16 pkt 1,
pacjent (lub jego przedstawiciel ustawowy) ma prawo do uzyskania od pielęgniarki (położnej) informacji o swoim stanie zdrowia, w zakresie koniecznym do sprawowania opieki pielęgnacyjnej lub opieki podczas ciąży oraz prowadzenia porodu i połogu – art. 16 pkt 2,
zachowania w tajemnicy informacji związanych z nim, a uzyskanych przez pielęgniarkę, położną w związku z wykonywaniem zawodu – art. 17 ust. 1,

Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 633 z późn. zm.)

Podmiot leczniczy nie może odmówić udzielenia świadczenia zdrowotnego osobie, która potrzebuje natychmiastowego udzielenia takiego świadczenia
ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia – art. 15,
W razie pogorszenia się stanu zdrowia pacjenta, powodującego zagrożenie życia lub w razie śmierci szpital niezwłocznie zawiadamia wskazaną przez pacjenta osobę lub instytucję, lub przedstawiciela ustawowego – art. 28 ust. 1 pkt 1,
Pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy ma prawo żądać wypisania ze szpitala, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej – art. 29 ust. 1 pkt 2,
Pacjent ma prawo oczekiwać by personel szpitala nosił w widocznym miejscu identyfikator zawierający imię i nazwisko oraz pełnioną funkcję – art. 36 ust. 1.

Ustawa z dnia 25 września 2015 r. o zawodzie fizjoterapeuty (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 168)

Pacjent ma prawo do udzielania mu świadczeń zdrowotnych przez fizjoterapeutę z należytą starannością, zgodnie z zasadami etyki zawodowej, poszanowaniem praw pacjenta, dbałością o jego bezpieczeństwo i wykorzystaniem wskazań aktualnej wiedzy medycznej – art. 4 ust. 1.
Pacjent ma prawo do:
- uzyskania od fizjoterapeuty informacji o prawach pacjenta,
- uzyskania od fizjoterapeuty informacji w zakresie niezbędnym do udzielanych mu przez niego świadczeń zdrowotnych,
- zachowania w tajemnicy informacji z nim związanych, a uzyskanych przez fizjoterapeutę
  w związku z wykonywaniem zawodu – art. 9.

Ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (t. j. Dz. U.
z 2022 r. poz. 1575 z późn. zm.)

Pacjent ma prawo do:

swobodnego dostępu do informacji i badań prenatalnych, szczególnie wtedy, gdy istnieje podwyższone ryzyko bądź podejrzenie wystąpienia wady genetycznej lub rozwojowej płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej życiu płodu – art. 2 ust. 2a,
bezpłatnego przerywania ciąży w publicznym zakładzie opieki zdrowotnej
w przypadkach określonych w ustawie, gdy kobieta jest osobą uprawnioną
na podstawie odrębnych przepisów do bezpłatnej opieki leczniczej – art. 4b.

W odniesieniu do uprawnień pacjentów wynikających z ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1285 z późn. zm.) – polecamy informacje na oficjalnej stronie internetowej Funduszu http://www.nfz-krakow.pl/ w zakładce „Dla Pacjenta”. Aktualne informacje w tym zakresie zostały również wyeksponowane na tablicach informacyjnych znajdujących się w oddziałach, poradniach i pracowniach diagnostycznych Szpitala a także na naszej stronie internetowej w zakładce „Informacje dla Pacjenta”.
Pacjentowi przysługuje prawo do złożenia skargi do Dyrektora Szpitala w oparciu o art. 221 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku – Kodeks postępowania administracyjnego (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 735 z późn. zm.).

Dz.U. 2022.1876